Het was zijn jongensdroom om jachtvlieger te worden. Uiteindelijk koos hij in 1983 vanwege zijn fascinatie voor techniek voor de opleiding Electrical and Electronics Engineering aan de TU Delft. Op een uitstapje naar de Nederlandse luchtvaartmaatschappij Martinair na, heeft hij zijn hele carrière voor NLR gewerkt. In januari 2010 belandde hij op de stoel van CEO.
Op 1 juni 2025 draagt hij het stokje na 15 jaar over aan een nieuw bestuur. In deze een speciale aflevering in de serie ‘NLR People’ blikt Michel terug op zijn bestuursjaren bij NLR. Vanuit zijn kantoor in Amsterdam vertelt hij over de hoogtepunten en de uitdagingen in de organisatie, de sector en voor hem als persoon.
Aanpakken
Wat meteen opvalt in het kantoor van Michel: de miniaturen en vliegtuigonderdelen in de vensterbank. Zo staat er bijvoorbeeld een display unit – een soort monitor met allerlei soorten meters – van de Fokker 100. “Dat was één van de eerste vliegtuigen met die schermen. Daar heb ik veel mee gewerkt in mijn tijd als flight test engineer”, vertelt hij met gepaste trots.
Dan pakt hij er een beeldje bij van vliegtuigelektronica die hij heeft gekregen toen hij afscheid nam als divisiemanager van de elektronica-afdeling. Op de voet staat: ‘niet lullen maar poetsen’. Michel: ”Dat is een karaktertrek van mij. Je moet onderzoek doen, maar op een gegeven moment ook een beslissing durven nemen. Terwijl je stappen zet, moet je natuurlijk wel goed blijven kijken wat er nog meer gebeurt en zo nodig bijsturen”, lacht hij.
De grens opzoeken
Als hij zijn functie in een woord moet omschrijven, dan noemt hij het: “Fascinerend, in de breedste zin van het woord”, hij hoeft er niet lang over na te denken. “Wij doen hier dingen die technisch gezien net niet kunnen. Want als het makkelijk was, was het allang in gebruik genomen.” NLR staat als toegepast onderzoeksinstituut aan de basis van innovatie.
“We zoeken elke keer de grens op en gaan er dan een stukje overheen. Dat maakt het werk uniek.”
Verschillende organisaties, van vliegtuigfabrikanten tot het ministerie van Defensie, werken samen met NLR om nieuwe producten, systemen of materialen te testen. “Drones zijn nu vaak in het nieuws, veel mensen zijn overdonderd van alle mogelijkheden. Wij deden de eerste projecten met drones in 1982, toen hadden de meeste mensen nog niet of nauwelijks van deze apparaten gehoord”, schetst Michel. Dat geldt ook voor verduurzaming. “De afgelopen tien jaar is er veel aandacht voor geweest, maar ver daarvoor waren wij er al mee bezig.”
Innovaties aanjagen
Ontwikkelingen vinden altijd plaats op een glijdende schaal, benadrukt hij. “Als je het brandstofverbruik van een huidig vliegtuig vergelijkt met de jaren 80, dan is dat al een stuk minder.” Al is het volgens hem ook goed om af en toe de druk op te voeren. “ Om de doelen van het Parijsakkoord te bereiken heeft ook de luchtvaart een bijdrage te leveren. Zo’n deadline is nodig om kennisinstellingen en bedrijven te pushen. We moeten iets doen. Aan de zijlijn staan en mopperen, daar ben ik niet van.”
Die pragmatische insteek heeft hij uit zijn tijd bij Martinair, denkt Michel: “Het heeft mij wel geholpen in dit werk dat ik ook ervaring heb opgedaan in de praktijk. Je kunt natuurlijk vanuit onderzoek veel bedenken over het verbeteren van het onderhoud aan vliegtuigen. Maar ik heb daadwerkelijk naast een kapot vliegtuig gestaan op Schiphol, om drie uur ’s nachts. Dan leer je heel veel. Uiteindelijk komt dat de technologische ontwikkeling ook ten goede. Je innoveert niet om te innoveren, maar om de operatie in de praktijk te verbeteren.”
Veiligheid waarborgen
NLR houdt zich bezig met innovaties in de lucht- en ruimtevaart voor zowel de civiele als de militaire toepassing. Al sinds jaar en dag is NLR een geïntegreerd partner van het ministerie van Defensie, met name de luchtmacht. “Met onze kennis en kunde dragen we bij aan een effectieve en veilige uitvoering van de taken van Defensie”, stelt Michel. Zo worden er bij NLR bijvoorbeeld nieuwe trainingsconcepten ontwikkeld en worden er nieuwe, sterkere materialen voor vliegtuigen ontwikkeld of verbeteringen van apparatuur onderzocht. Naast de technologische innovaties, kijkt NLR ook naar het verbeteren van processen binnen Defensie. Bijvoorbeeld om het onderhoud zo effectief mogelijk uit te voeren of de inzetbaarheid te verbeteren. “NLR heeft bijvoorbeeld een robot ontwikkeld die de rotorbladen van helikopters kan inspecteren. Dat was tot nu toe altijd mensenwerk; iemand tikt op een robotblad en luistert naar de klank. Verandert het geluid, dan zit er ergens een beschadiging. Dat is natuurlijk heel arbeidsintensief.”
De samenwerking met Defensie is de afgelopen jaren alleen maar sterker geworden. “De geopolitieke situatie maakt de assistentie van NLR nog belangrijker”, stelt Peters. “In Oekraïne zien we bijvoorbeeld duidelijk dat drones een grote rol spelen. Daar focussen wij ons nu ook meer op. We doen onderzoek naar de meest geavanceerde drones en ontwikkelen systemen om de dreiging van drones tegen te gaan.” Michel verwacht – gezien de huidige situatie – dat de samenwerking tussen Defensie en NLR de komende tijd verder verdiept.
“We blijven een betrouwbare strategische partner en ondersteunen waar en wanneer nodig.”
Een stoel aan de tafel
NLR functioneert als aanjager van innovatie. Projecten als Luchtvaart in Transitie zijn daarbij volgens de ceo ontzettend belangrijk. Dit is van de grond gekomen na een voorstel onder leiding van NLR in het kader van het Nationaal Groeifonds. Industrie – waaronder veel mkb’ers, universiteiten en andere partijen – die samen aan een duurzame luchtvaart werken. “Het mes snijdt aan twee kanten. Aan de ene kant maakt de Nederlandse luchtvaartsector stappen vooruit. En daar bovenop worden we met zo’n nationaal luchtvaartprogramma gezien in de Europese Commissie, we krijgen een stoel aan de tafel”, legt hij uit.
Internationale business
Europese samenwerking heeft bij Michel hoog op de agenda gestaan de afgelopen vijftien jaar. “Luchtvaart is per definitie een internationale business. Je kunt dit als land niet alleen, je hebt elkaar nodig. De Nederlandse industrie moet bekend zijn bij de grote buitenlandse partijen. Dat bereik je niet door achter je bureau te blijven zitten en alleen naar Nederlandse onderzoeksfinanciering te kijken.”
“Als je kijkt naar het aantal verkregen onderzoeksopdrachten vanuit de Europese Commissie, dan staat NLR op de tweede plek. We horen bij de top.”
Dat geldt overigens niet alleen voor de industrie, maar ook voor de kennisinstellingen op het gebied van lucht- en ruimtevaart, vindt hij. Andere landen hebben ook kennisinstituten zoals NLR, zo heeft Duitsland DLR en Frankrijk ONERA. In Europees verband werken deze organisaties regelmatig samen aan verschillende onderzoeksprojecten. Maar een plek in zo’n consortium is niet vanzelfsprekend. “Je moet genoeg kennis en kunde meebrengen”, legt Michel uit. Hij vervolgt trots: “Als je kijkt naar het aantal verkregen opdrachten vanuit de Europese Commissie, dan staat NLR op de tweede plek. We horen bij de top.”
Meer aandacht voor ruimtevaart
Zoals er vanuit de EU samengewerkt wordt op het gebied van luchtvaart, gebeurt dat sinds een jaar of tien ook op het gebied van ruimtevaart. “In 2014 kreeg de EU – naast de bestaande activiteiten van ESA – interesse in een programma op het gebied van ruimtevaart. NLR heeft toen samen met DLR en ONERA een organisatie opgezet voor onderzoeksprojecten op het gebied van ruimtevaart, en inmiddels ook een gericht op Defensie”, vertelt hij.
De afgelopen paar jaar heeft NLR met verschillende partijen kleine satellieten gebouwd en de ruimte ingestuurd. Michel: “Daar waar bijvoorbeeld DLR ook werkt aan grote en complexe satellieten, werken we bij NLR met name aan kleine satellieten. Dat was deels noodgedwongen; zo’n grote satelliet bouwen kost veel tijd en geld. Dat hadden we simpelweg niet. Maar inmiddels zien we dat de kleine satellieten veel krachtiger zijn. De ontwikkeltijd is korter waardoor je sneller kunt schakelen en beter kunt aansluiten bij actuele vragen.”
Economische crises overwonnen
NLR maakte mooie stappen onder leiding van Michel, maar het ging NLR niet altijd voor de wind. Michel zijn grootste uitdaging? “Toen ik net op deze stoel zat – in januari 2010 – moesten we vanwege de economische crisis flink bezuinigen. Dat was lastig, ik werd snel volwassen.”
En later – in 2020 – diende de coronapandemie zich aan. “Er was veel persoonlijk leed, dat ging mij echt aan het hart”, zegt hij zichtbaar geraakt. “ Mensen moesten zoveel mogelijk thuis werken, maar dat was niet voor iedereen een optie. Soms was ik op ons kantoor aanwezig om er te zijn voor de mensen die hier werkten. Dan liep ik door het gebouw en was het zo stil, dat vond ik heel naargeestig.”
Mindset van de mensen
Zijn gezicht klaart op: “Gelukkig zijn we er bedrijfsmatig goed uitgekomen. Dat kwam mede door de flexibiliteit van de mensen. De medewerkers zijn een van de sterktes van deze organisatie. Ze hebben een bepaalde eagerness om problemen op te lossen. Ik heb me nooit zorgen gemaakt of we een klus technisch wel zouden klaren, dat komt altijd goed. Het is vakmanschap in hoofdletters.”
Nooit uitgeleerd
Ook op persoonlijk vlak is er de afgelopen vijftien jaar veel gebeurt. “Mijn hoogleraar zei aan het einde van mijn opleiding tegen mij: ‘Michel, je bent nu afgestudeerd, maar zorg ervoor dat je nooit bent uitgestudeerd.’ Dat advies heb ik ter harte genomen. Is een project geslaagd, dan gaan we een stap verder. Als iets niet lukt, dan verzinnen we een alternatief. Zo blijf je groeien.”
Wat hij nu gaat doen? “Genieten, maar zeker niet stilzitten. Ik heb een participatie in een vliegtuig en vlieg graag. Het plan is om de komende maanden veel vlieguren te maken.” Daarnaast gaat hij een paar reisbestemmingen van zijn bucketlist afstrepen. “De eerste reis gaat naar het zevende continent, Antarctica.” Michel wil betrokken blijven bij de luchtvaartsector. “Hoe dat precies vorm gaat krijgen, ga ik de komende maanden verder ontdekken. Ik vind het erg inspirerend om met allerlei mensen, zowel nationaal als internationaal, in contact te zijn over de toekomst van de lucht- en ruimtevaart.”
