Tijdens de COP29-top, onlangs in Bakoe, Azerbeidzjan gehouden, benadrukte de voorzitter van de ICAO-raad, de heer Salvatore Sciacchitano, de inzet van de 193 ICAO-lidstaten om tegen 2050 netto nul koolstofemissies te bereiken, terwijl internationale luchtvaart een cruciale rol blijft spelen in de mondiale connectiviteit en economische groei. Tegelijkertijd is het, zoals benadrukt in het recente Draghi-rapport, van groot belang dat de EU haar positie als industriële marktleider behoudt.
Het door de EU gefinancierde programma Clean Aviation richt zich op vliegtuig- en voortstuwingstechnologieën, met een primaire focus op regionale vliegtuigen en vliegtuigen voor de korte en middellange afstand. Op basis van de opschaling van haar technologieën voor vliegtuigen met duurzame vliegtuigbrandstof als energiebron voorziet Clean Aviation een reductie van 30% van de CO2-uitstoot van langeafstandsvliegtuigen, met ingebruikname (EIS) na 2040. Als aanvulling op Clean Aviation zijn er radicalere veranderingen in de configuratie van langeafstandsvliegtuigen en aandrijfconcepten nodig om de CO2-uitstoot van langeafstandsvluchten met 50 tot 100% te verminderen. Zulke radicale vliegtuigconcepten vormen de focus van het EXAELIA-project, dat erop gericht is de ontwikkeling ervan te versnellen om ingebruikname tegen 2045-2050 mogelijk te maken.
Versnelling van het verkleinen van risico’s van disruptieve vliegtuigconcepten
Het ontwikkelen van radicaal gewijzigde vliegtuigconcepten brengt hoge investeringen en risico’s met zich mee. Het doel van EXAELIA is het evalueren van vliegende testinstallaties die nodig zijn om de risico’s van de ontwikkeling van deze baanbrekende toekomstige langeafstandsvliegtuigen te verkleinen. Nieuwe vliegende testinstallaties zullen er dus toe bijdragen dat alle luchtvaartemissies en de gevolgen daarvan voor het klimaat en het milieu tegen 2050 versneld worden teruggebracht. EXAELIA zal vooraf vliegende testinstallaties ontwerpen voor de meest kritieke testuitdagingen voor disruptieve langeafstandsvliegtuigen, met als extra doelstelling hergebruik van de vliegende testinstallaties voor aanvullende testvluchtbehoeften.
Potentiële emissiereductie
EXAELIA onderzoekt, door middel van geavanceerde multidisciplinaire digitale methoden, de potentiële emissiereductie van luchtverkeer over lange afstanden dankzij veelbelovende ‘blended wing-body’-vliegtuigconfiguraties en door waterstofaangedreven ’tube-and-wing’-configuraties met bijbehorende, disruptieve aandrijfconcepten, inclusief de radicaal nieuwe technologieën die deze vormgeven. Er worden kritische onzekerheden geïdentificeerd, met name onzekerheden die vluchtvalidatie vereisen om de risico’s van de toekomstige vliegtuigontwikkeling te verkleinen, zoals onbekenden met betrekking tot de vluchtdynamiek en -besturing op lage snelheid.
Voor testvluchten die de mogelijkheden van bestaande installaties te boven gaan, worden nieuwe vliegende testinstallaties ontwikkeld in de richting van voorlopig ontwerp. Hierbij worden de behoeften aan testvluchten op efficiënte wijze gecombineerd in potentieel kostbare, grootschalig modulaire vliegende testinstallaties. Er worden naast roadmaps ook operationele en bedrijfsplannen opgesteld voor de verdere ontwikkeling van de EXAELIA-vliegtestinstallaties en het gebruik van deze middelen bij de ontwikkeling van toekomstige langeafstandsvliegtuigen.
Het samenwerkingsverband
EXAELIA (een acroniem voor ‘experimental aircraft for European leadership in aviation’ (‘experimenteel vliegtuigen voor Europees leiderschap in de luchtvaart’) is een onderzoeks- en innovatieactie van 42 maanden, gefinancierd door de Europese Commissie in het kader van het Horizon Europe-programma (GA nr. 101191922), met een totaalbudget van 16 miljoen euro, waarbij 23 partners betrokken zijn. Het consortium, gecoördineerd door NLR, bestaat uit de belangrijkste Europese luchtvaartonderzoekscentra, de academische wereld en vier MKB-bedrijven. Negen partners zijn lid van de Association of European Research Establishments in Aeronautics (EER). Het consortium beschikt over een grote staat van dienst op het gebied van conceptueel ontwerp en analyse van toekomstige vliegtuigen, testvluchten en de ontwikkeling van vliegende testinstallaties. De partners zijn verspreid over dertien Europese landen en vertegenwoordigen gezamenlijk een groot deel van de Europese luchtvaartindustrie.
Een adviesraad, bestaande uit Europese vliegtuig- en motorfabrikanten en andere industrieën, biedt begeleiding bij het behalen van de doelstellingen en het verkrijgen van steun voor de roadmaps. Betrokken partijen zijn Airbus, Safran, Rolls-Royce, MTU, GKN Aerospace, Collins Aerospace, Honeywell Aerospace Technologies, Piaggio Aerospace, KLM Royal Dutch Airlines en ITP Aero.
Dit project ontvangt financiering van de Europese Unie. Opvattingen en meningen zijn echter uitsluitend die van de auteur(s) en komen niet noodzakelijkerwijs overeen met die van de Europese Unie. Noch de Europese Unie, noch de subsidieverlenende autoriteit kan hiervoor verantwoordelijk worden gehouden.
